STADSLENTE

Hoe is het gesteld met het gebruik van de publieke ruimte door kinderen, tieners en jongeren? Wat is de meerwaarde van de openbareruimte voor deze doelgroep? Waar loopt het mis en hoe kan het anders? In deze podcast van het Vlaams netwerk Kind- en Jeugdvriendelijke Steden en Gemeenten vertellen Jolijn De Haene (Netwerk Jeugdvriendelijk), Sven De Visscher (Hogenschool Gent) en ik je er graag meer over. Een aangenaam gesprek over opgroeien, bewegingsvrijheden, institutionalisering, compartimental…

Toen mijn dochter elf jaar geleden werd geboren, ging er een hele nieuwe wereld open. Naast die van de luiers en slapeloze nachten veranderde ook mijn gebruik en perceptie van de openbare ruimte.

Een aantal jaren geleden werd het schoolplein van mijn dochter heringericht. Van een grote, monotone en stenen vlakte werd het schoolplein opgedeeld in verschillende zones met daarbinnen onder andere een plek om te voetballen, een plek met duikelrekken van verschillende niveaus, een onbestemd stuk en een groen eiland. De laatste bestaat uit wilgentakken, planten, moestuintjes, bloemenbedden en een zogenaamde 'monkey bar' waar je aan kan hangen en slingeren. Door de aangebrachte hoogteve…

Gelukkig werken steeds meer gemeenten aan speelvriendelijke openbare ruimten. Veel beleidsvisies en investeringen zijn echter nog gebaseerd op aannames van gemeenteambtenaren of leveranciers van speeltoestellen. Dit komt mede doordat goede evaluaties en effectmetingen van bestaande en nieuwe speelruimtes schaars zijn, zeker als het gaat om informele speelruimtes. En als er kinderen bij betrokken zijn, wordt hen vaak gevraagd naar hun theoretische wensen in plaats van naar hun concrete acties. O…

Hoe openbaar is de openbare ruimte? Minder dan we vaak denken. Kinderen hebben bijvoorbeeld met de speeltuinen hun eigen afgeschermde ruimten waarmee ze worden gescheiden van volwassenen. En wie verder kijkt, ziet ook een ruimtelijke segregatie tussen jongen en meisjes. Meisjes spelen op andere plekken en op andere manieren dan jongens. En niet onbelangrijk: ze spelen ook minder vaak buiten. Wat zijn hier de achterliggende oorzaken van en hoe kunnen we dit oplossen?  

In zowel onderzoek als beleid komt er gelukkig steeds meer aandacht voor een speelvriendelijke openbare ruimte. Toch is er vaak nog weinig inzicht in hele basale vragen. Spelen jongens bijvoorbeeld meer buiten dan meisjes? Waar spelen kinderen vooral buiten? En wat doen ze daar? Nieuw onderzoek geeft antwoord op deze vragen.

In 1978 schreef Colin Ward het veelgelezen en veel geciteerde boek 'The Child in the City'. Het boek beschrijft de relatie tussen kinderen en hun gebouwde omgeving. Het stelt de vraag of deze relatie afneemt en op welke manier die relatie kan worden verbeterd. Meer dan veertig jaar na de verschijning, pakken we het boek weer op en gaan we op zoek naar overeenkomsten en verschillen met de huidige tijd en benoemen we een aantal aanbevelingen.

De openbare ruimte is niet uit ons dagelijks leven weg te denken. Of het nu gaat om een plein, park, stoep, bos, speeltuin, woon- of winkelstraat, we maken er allemaal dagelijks gebruik van. Bijvoorbeeld om ons te verplaatsen, om te spelen, om te bewegen, om te flaneren, om te ontmoeten of om te rusten. Afhankelijk van waar we zin in hebben. Die keuzevrijheid aan activiteiten ontstaat doordat deze ruimtes voor iedereen toegankelijk zijn. Wie echter wat verder kijkt, ziet dat bepaalde plekken va…