Tactical Urbanism (deel 2): Urban Knitting, Chairbombing en Streetpianos

Wie de leefbaarheid van steden wilt verbeteren, kan dat doen via grootschalige interventies op buurtniveau, maar vaak is het straat- of complexniveau veel effectiever. Dat is immers het schaalniveau waar de gebouwde omgeving samensmelt met haar gebruikers. Waar de interactie plaatsvindt tussen de geplande en geleefde stad. Om die interactie te bevorderen, ontstaan er steeds meer kleinschalige, informele initiatieven. Te groeperen onder de noemer van ‘Tactical Urbanism’: tijdelijke aanpassingen in de openbare ruimte die prikkelen en enthousiasmeren. 

In deel 1 introduceerden we deze stadstrend en keken we naar ‘Park(ing) Day’. Nu werpen we een blik op drie andere verschijningsvormen: ‘Urban knitting’ ,‘Chairbombing’ en 'Streetpiano's'. 

Urban knitting
‘Urban’ of ‘Guerilla knitting’ is een (straat)kunstvorm waarbij de stad wordt versierd aan de hand van wol. Niets meer en niets minder. Het kleurt de straat op en geeft de harde buitenruimte – letterlijk – een zacht gevoel. Maar bovenal vraagt men op deze manier aandacht voor en bewustzijn van de openbare ruimte. 

Bron: http://bestcutefun.blogspot.com/

Het doel is onduidelijk. Misschien is een glimlach op het gezicht van de voorbijganger al genoeg. Het is dan ook vooral de truc om de meest bijzondere voorwerpen van een nieuw jasje te voorzien. Van lantaarnpalen en bomen tot bewegwijzering, fietsen en auto’s. 

Bron: http://bestcutefun.blogspot.com/

Het is onduidelijk waar deze trend precies is geboren, maar het wordt ondertussen wel wereldwijd toegepast. Vooral in de Scandinavische landen is het een hit. Maar ook in Nederland zijn er versierde attributen te vinden, vooral in Leiden en Amsterdam.

Chairbombing
Een andere verschijningsvorm van ‘Tactical Urbanism’ is ‘Chairbombing’. Met behulp van sloophout worden publieke bankjes gemaakt, die - zonder overleg met overheden - in de openbare ruimte worden geplaatst. Op die plekken waar de initiatiefnemers denken dat ze het meest nodig zijn om de sociale interactiviteit te bevorderen. Op deze manier vraagt Chairbombing aandacht voor het algemene gebrek aan voldoende zitplaatsen in de openbare ruimte.

Bron foto: http://chrisriedy.me

Het plaatsen van een simpel bankje kan een flinke impact hebben op de functie van die straat en haar bezoekers. De openbare bankjes kunnen worden gebruikt om uit te rusten, om anderen te ontmoeten of simpelweg als plek om de wereld om ons heen te aanschouwen. Maar de ‘bankzitters’ hebben ook een belangrijke invloed op hun omgeving. Ze worden onderdeel van het stedelijk interieur en hebben daarmee – afhankelijk van de persoon – een positieve of negatieve invloed op die omgeving.

Bron foto: http://www.indybay.org/newsitems/2011/04/11/18676874.php

Het idee is afkomstig van de DoTank uit Brooklyn (New York). Een organisatie “voor interdisciplinair onderzoek, betrokkenheid en verbetering van de stedelijke omgeving”. Naast de sociale interactie en het hergebruik van materialen gaat het hen ook om het gezamenlijke ontwerpproces van de stoelen en bankjes.

Streetpianos
Tenslotte het idee van de Britse kunstenaar Luke Jerram. Hij plaatste in 2008 tijdelijk vijftien piano's in de openbare ruimte van Birmingham. Beschikbaar voor iedereen die een paar noten wil spelen en/of wil luisteren. Met op iedere piano de toepasselijke slogan: 'Play me, I'm yours.' Het doel: het creëren van een plaats van uitwisseling. 

Bron foto: http://www.streetpianos.com

Luke Jerram: "The idea came from visiting my local launderette. I saw the same people there each weekend and yet no one talked to one another. I suddenly realised that within a city, there must be hundreds of these invisible communities, regularly spending time with one another in silence. Placing a piano into the space was my solution to this problem, acting as a catalyst for conversation and changing the dynamics of a space."

Bron foto: http://www.streetpianos.com

Wereldwijd zijn er nu meer dan 500 piano's in omloop. Van Londen tot Parijs en van San Jose tot Barcelona. Vorig jaar stonden er 100 piano's in Tilburg en omgeving in het kader van het Incubate Festival. 

Bron foto: http://www.streetpianos.com

Bron: Tactical Urbanism 2
Bron openingsfoto: http://bestcutefun.blogspot.com/2011/12/amazing-street-art-with-urban-knitting.html